Сапраўднае імя Якуба Коласа – Канстанцін Міцкевіч. Паходзіў народны паэт з сям’і лесніка. Скончыўшы Нясвіжскую настаўніцкую семінарыю, Канстанцін Міцкевіч працаваў настаўнікам спачатку на Піншчыне, а потым пад Мінскам. За ўдзел у нелегальным настаўніцкім з’ездзе будучы пісьменнік пазбавіўся пасады. Пасля гэтага нейкі час працаваў у газеце «Наша Ніва», у прыватнай школе, але за нелегальную дзейнасць быў асуджаны царскім судом на тры гады зняволення.
Вярнуўшыся на волю, Міцкевіч пэўны час выкладаў у Пінскім прыходскім вучылішчы, скончыў у Маскве Аляксандраўскае вайсковае вучылішча. У званні прапаршчыка трапіў на фронт Першай сусветнай вайны і на працягу двух месяцаў ваяваў на Румынскім фронце. На той час ён быў ужо вядомым беларускім літаратарам.
Пісаць вершы Якуб Колас пачаў вельмі рана, прычым спачатку па-руску. Дэбют адбыўся ў верасні 1906 года ў першай легальнай беларускай газеце «Наша Доля», якая змясціла верш «Наш родны край». Следам выйшаў паэтычны зборнік «Песні жальбы». Коласава паэзія арганічна спалучыла лірыку і эпас. Героі яго вершаў – простыя людзі. Колас піша пераважна пра вясковае жыццё з яго цяжкімі клопатамі і сціплымі радасцямі.
Плённымі былі ў жыцці Якуба Коласа і дваццатыя гады, калі беларуская інтэлігенцыя шчыра паверыла ў магчымасць нацыянальнага адраджэння. Менавіта тым часам разам з паэмамі, зборнікамі вершаў і апавяданняў выходзяць у свет аповесці «У палескай глушы» і «У глыбі Палесся», заснаваныя на аўтабіяграфічным матэрыяле. Гэтыя буйныя празаічныя творы сталі першай і другой часткамі скончанай ужо пасля Другой сусветнай вайны трылогіі «На ростанях». Галоўны герой трылогіі настаўнік Андрэй Лабановіч – гэта вобраз тыповага беларускага інтэлігента, які жыў марамі пра справядлівае жыццё. Пяру Якуба Коласа таксама належаць вядомая аповесць «Дрыгва», шэраг п’ес і публіцыстычных твораў. У Другую сусветную вайну галоўнай тэмай творчасці пісьменніка стала барацьба з гітлераўскімі захопнікамі.
Праявіў сябе Канстанцін Міцкевіч і ў галіне педагогікі. Ён аўтар шырокавядомых кніг «Другое чытанне для дзяцей-беларусаў» і «Методыка роднае мовы». Пераклады твораў А. Пушкіна, Т. Шаўчэнкі, А. Міцкевіча, зробленыя пісьменнікам, вызначаюцца высокім мастацкім узроўнем. У дадатак на працягу ўсяго свайго жыцця Колас актыўна займаўся навуковай і грамадска-палітычнай дзейнасцю.
Якуб Колас па праву лічыцца адным з заснавальнікаў нашага сучаснага прыгожага пісьменства і беларускай літаратурнай мовы, пачынальнікам беларускай мастацкай прозы.
(339 слоў)
Паводле У. Бутрамеева.
